Archeologen vinden restanten middeleeuwse gasthuiskapel

Onder toezicht van Erfgoed 's-Hertogenbosch vond begin december een archeologisch onderzoek plaats op het terrein van het vroegere Groot Ziekengasthuis in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Bij de opgraving zijn fundamenten van een middeleeuwse kapel blootgelegd.

De geschiedenis van dit ziekenhuiscomplex gaat terug tot rond 1485. Toen werd hier een nieuw gasthuis gebouwd voor de opvang van arme zieken. Een belangrijk onderdeel van dit middeleeuwse gasthuis was de kapel. Hier werden missen gedaan voor de zieken. De ziekenzalen waren zo gebouwd dat de zieken uitkeken op het altaar. Zo konden ze vanuit hun bed de mis volgen.

Bij de opgraving hebben de archeologen de fundamenten van deze kapel blootgelegd. Het is een gebouw van ongeveer 10 meter breed en 21,5 meter lang met een driezijdig afgesloten koor. De buitenkant had steunberen die de druk van de stenen gewelven moesten opvangen. Tegen de buitenzijde van de kapel vonden de archeologen een stuk originele middeleeuwse bestrating, bestaande uit kleine veldkeitjes. Dit was de vroegere binnenplaats van het gasthuis.

Behalve de kapel legde men ook een vleugel ten noorden daarvan bloot. Van dit  ‘Spaanse Huis’ genoemde gebouw kwam de oude plavuizenvloer tevoorschijn. De meeste gebouwen van het middeleeuwse gasthuis heeft men rond 1910 gesloopt om plaats te maken voor nieuwe ziekenhuisgebouwen. De fundamenten zijn daarbij in de grond blijven zitten.

Na het onderzoek zijn de resten weer afgedekt. Dit deel van het terrein wordt ingericht als openbaar gebied.


Beeld van de opgraving op het terrein van het vroegere Grootziekengasthuis in december 2019.


Panorama van 's-Hertogenbosch vanaf de klokkentoren van de Sint-Jan, vermoedelijk tijdens de overstroming in het voorjaar van 1876. Linksonder het Grootziekengasthuis met de kapel.