Baldadigheid en dronkenschap: Bossche politierapporten openbaar
Dronkenschap, huisvredebreuk, verkeersongevallen, baldadigheid: de dag- en nachtrapporten van de Bossche politie uit 1950 zijn openbaar gemaakt. Ze weerspiegelen het leven van alledag in en om de stad. De politierapporten zijn nu voor iedereen te bekijken in de studiezaal van het archief, omdat de openbaarheidsbeperking van 75 jaar voorbij is. Elk jaar opnieuw maakt Erfgoed ’s-Hertogenbosch om deze reden archiefstukken openbaar in januari.
Dag- en nachtrapporten van de politie in 1950
Dag en nacht
Uit de dag- en nachtrapporten van de politie blijkt welke agenten op het politiebureau Nieuwstraat en de ‘politiepost Vogelwijk’ actief zijn in 1950. We lezen wanneer hun dienst ingaat of afloopt (‘agent rukt in’) en wat er overdag of in de nacht in de stad gebeurt.
Bij de overdracht van de dienst wordt telkens doorgeven wie er nog meer in het politiebureau aanwezig is, namelijk als arrestant. Dat betreft vaak dronken mannen die ter ‘ontnuchtering’ een nachtje in de cel moeten doorbrengen. Door het personeel krijgen ze ‘voeding’, zoals de rapporten melden: “is aan de arrestant (naam) een portie brood en koffie verstrekt”. Regelmatig worden er dames- of herenrijwielen afgegeven, soms koeien of een geit. Er wordt vernieling gemeld, een ongeval, al dan niet dodelijk, of beschadiging van een verkeersbord.
Personeel op het politiebureau Nieuwstraat, 1951.
De zaken die in de rapporten voorkomen zijn in onze ogen soms vermakelijk, maar voor de politie bloedserieus. Op 24 februari bekladt een jongen van veertien de muren van de rooms-katholieke jongensschool met als afzender: ‘de Bende van de zwarte hand’. “De jongen is door ons rapporteur flink gereprimandeerd en aangezegd, dat hij beter zijn best moest doen op school en de leraar en de leerlingen niet van de lessen moest afhouden. De jongen heeft aan de hoofd Frater en aan de onderwijzer van zijn klas beterschap beloofd.”
In maart wordt gemeld dat het lichaam van een Duitse soldaat aan de Veemarktkade “nog niet is weggehaald”, het is inmiddels vijf jaar na afloop van de oorlog. Een inwoner van de stad meldt in mei aan de politie dat er een ontploffing in zijn wc heeft plaatsgevonden. Een agent die ter plaatse komt ontdekt dat de bovenburen een verstopping hadden en de leiding met zoveel water door hebben gespoeld dat de wc bij de buren is ontploft.
Verkeersongeval met gekantelde veewagen in de Brugstraat, 1955.
Op 12 oktober meldt een buurman van de Zuidwal “dat iedere avond tussen 8 en 10 uur op de Zuidwal, nabij Kemelsharenhoek door twee groepen opgeschoten jongens en meisjes, voor de eerbaarheid aanstotelijke liedjes worden gezongen, met stenen naar elkaar gooien en met elkaar vechten.” De politiedienst ‘stad per rijwiel’ krijgt opdracht hierop toe te zien. De politie meldt aan het einde van het jaar ook dat de Sinterklaasviering ordelijk is verlopen. De dag- en nachtrapporten van de Bossche politie geven zo een aardig inkijkje in de zeer uiteenlopende dagelijkse gebeurtenissen in de stad waar de politie bij betrokken is in 1950.
Klaar-overs helpen onder toezicht van de politie bij het oversteken van schooljeugd, ca. 1950.
Openbaarheid archieven
De Archiefwet bepaalt dat documenten van overheidsinstellingen na twintig jaar worden overgedragen aan het historisch archief. Ruim 95 procent van de overgedragen stukken is direct in te zien. Voor de rest geldt een beperking op de openbaarheid, meestal omwille van de privacy van nog levende personen. Zo zijn akten van geboorte pas na honderd jaar openbaar. Daarnaast maakt Erfgoed ’s-Hertogenbosch speciale afspraken over particuliere archieven met de schenkers. De beperkingen gelden altijd voor een van tevoren vastgestelde periode. En dus worden er jaarlijks in januari nieuwe archieven openbaar.
Meer info
- over een bezoek aan de studiezaal van het archief
- over zoeken in het archief van ’s-Hertogenbosch