Vondst onderaardse ruimte bij Coudewater

Archeologen hebben in Rosmalen een ondergrondse ruimte aangetroffen. Hier is al zeker 200 jaar niemand meer in geweest. Op Landgoed Coudewater zijn vorige week kleine proefputten gegraven door archeologisch onderzoeksbureau BAAC en Erfgoed ’s-Hertogenbosch. In een van de proefputten was het raak.

De overwelfde ruimte. Het uiteinde is dichtgestort met grond.
De overwelfde ruimte. Het uiteinde is dichtgestort met grond.

Klooster

Coudewater is vooral bekend als (voormalige) psychiatrische instelling, maar het landgoed heeft een geschiedenis die bijna 600 jaar teruggaat. In 1434 is op dit terrein het klooster Coudewater gesticht voor mannen en vrouwen die leefden volgens de regels van de heilige Birgitta van Zweden. Het was in die tijd een groot en belangrijk klooster.

De kloosterlingen woonden en werkten hier tot 1713. Daarna zijn de meeste gebouwen afgebroken. Slechts een van de hoofdvleugels is bewaard gebleven en die is in de 19de eeuw omgebouwd tot hoofdgebouw van de psychiatrische instelling Coudewater. Omdat er weinig bekend is over de overige kloostergebouwen is afgelopen week een verkennend archeologisch onderzoek uitgevoerd.

Tekening van het voormalige klooster door Hendrik Spilman uit 1730
Tekening van het voormalige klooster door Hendrik Spilman uit 1730

Proefput

Om te ontdekken of in de bodem nog resten bewaard zijn gebleven van het kloostercomplex hebben de archeologen kleine proefputten gegraven. In één was het dus raak. Daar stuitten ze op een gewelf waarin ooit een opening was gemaakt. Deze opening was afgedekt met enkele natuurstenen platen.

Onder het gewelf bleek nog een open ruimte aanwezig waar al ruim 200 jaar niemand meer in was geweest. Aanvankelijk dachten de archeologen dat het om een kelder ging die onder een van de gesloopte kloostergebouwen had gelegen. Maar toen bleek de ruimte erg ver door te lopen. Bovendien was er geen vloer.

Proefput voor het hoofdgebouw
Proefput voor het hoofdgebouw. Een van de natuurstenen blokken die de opening afdekte, ligt nog op zijn plaats.

Onderzoeker in de put
Achter de onderzoeker zie je het restant van een vloertje uit een van de kloostergebouwen.

Archeologisch monument

Waarschijnlijk gaat het om een overwelfde waterloop die het klooster van vers water moest voorzien. Deze was in dat geval aangesloten op een beekje, waarvan nog een deel op het terrein aanwezig is. Op basis van de gebruikte bakstenen kan worden vastgesteld dat het gewelf in de 16de eeuw is aangelegd. Boven de overkluizing moet oorspronkelijk een van de kloostergebouwen hebben gestaan.

Beekje terrein Coudewater
Beekje dat nog op het terrein van Coudewater stroomt. De oranje pijl geeft aan waar ongeveer de overkluizing is gevonden.

De resten zijn zorgvuldig opgemeten en van de overwelfde ruimte is een 3D-scan gemaakt. Na het onderzoek zijn de resten weer afgedekt. Deze zal Erfgoed ’s-Hertogenbosch als archeologisch monument beschermen.

Archeologisch onderzoek op Landgoed Coudewater

Meer info