Archeologisch onderzoek in het Huis van Bosch
Het Huis van Bosch (De Kleine Winst) is gerestaureerd. Daarbij werden 8 eeuwen bouwhistorie zichtbaar en bewaard voor de toekomst. Vooruitlopend op de uitvoering van de restauratie is op 5 en 6 maart 2020 in de kelder van het Huis van Bosch archeologisch onderzoek gedaan. Er werden 4 proefputten gegraven waarbij de archeologen hoopten enkele vragen te kunnen beantwoorden en nog meer stukjes historie terug te vinden op deze locatie. Zitten er bijvoorbeeld nog oudere vloeren onder de huidige vloer? En zijn er wellicht nog oude funderingen zichtbaar? Hieronder een beeldverhaal van hun vondsten.
Een archeoloog van Erfgoed 's-Hertogenbosch en een archeoloog van BAAC (bureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuurhistorie en Cultuurhistorie) voerden het onderzoek uit.
Dit is de huidige ingang naar de kelder van het Huis van Bosch aan de Markt. Naast deze deur werd één van de vier proefputten gegraven voor het onderzoek.
Dit is de proefput die is gegraven in de kelder langs de voorgevel van het pand. Rechts zie je de oude fundering van het pand ‘Melanen’ wat hier voor het Huis van Bosch stond. Interessant is dat de muur rechts op de foto (uit ca. 1250) rechtdoor loopt, terwijl de verwachting was dat deze muur de hoek om zou gaan. Dit is nog een puzzel om op te lossen voor de archeologen. De muur waar de archeoloog op staat is ook een deel van een fundering (uit ca.1275).
Als je goed kijkt zie je aan de linkerzijde in de put lichte strepen lopen. Dit zijn waarschijnlijk lemen vloeren uit de tijd van Jheronimus Bosch.
Hier zie je ze wat dichterbij. De laag die de archeoloog aanwijst is waarschijnlijk de lemen vloer van de kelder van Jeronimus Bosch.
In de kelder is in de 19de eeuw een bakkersoven gemaakt. Waarschijnlijk diende deze kelder in de tijd van Bosch voor opslag, maar er was mogelijk ook een stookplaats aanwezig. Dit blijkt uit de volgende proefput. Deze bevindt zich voor de negentiende eeuwse oven. In deze proefput zijn veel vondsten naar boven gekomen. Waarschijnlijk is de grond hier ooit opgehoogd met allerlei afval materiaal.(zie volgende foto’s). Ook is er een zwarte laag in de grond gevonden die we nader onderzoeken. Dit zou erop kunnen duiden dat ook hier ooit een stookplaats of oventje was.
Hieronder een aantal afbeeldingen van bijzondere vondsten waarschijnlijk uit de 14e, 15e en begin 16e eeuw.
Dit is een kaak van een varken.
Dit is een wulk (schelp).
Een scherf van een drinkbeker. Waarschijnlijk uit de tijd dat Jheronimus Bosch hier woonde.
In de derde proefput vlak achter de keldertrap ontdekten de archeologen ook een hele oude muur.
De rode stenen ter hoogte van de meetlat van de archeoloog zijn uit de 13e eeuw en horen nog bij het Huis Melanen dat hier voor het Huis van Bosch stond. Aan de hand van de stenen proberen we te bepalen hoe vaak het pand is verbouwd.
Hieronder een close up van de stenen.
Dat de stenen zo oud zien kun je zien aan de grootte. Deze bakstenen zijn 28 cm. lang en dateren uit de 13e eeuw.
Alle bevindingen worden zorgvuldig door de archeologen opgetekend.
Tot slot de vierde proefput. Hier ontdekten de archeologen een plavuizenvloer uit waarschijnlijk de 17e eeuw.
