Onderzoek naar eeuwenoude vloeren in Huis van Bosch
Tijdens de restauratie van het Huis van Bosch (De Kleine Winst) hebben archeologen onderzoek gedaan naar de eeuwenoude vloeren in de kelder. In het gebouw zijn acht eeuwen bouwhistorie zichtbaar. In maart 2020 zijn een paar proefgaten gemaakt in de keldervloer. Later zijn er grotere delen van de kelder afgegraven en is veel historie zichtbaar geworden. Hieronder een beeldverhaal van de bijzondere vondsten.
Een archeoloog van Erfgoed ’s-Hertogenbosch en twee archeologen van BAAC (bureau voor Bouwhistorie, Archeologie, Architectuurhistorie en Cultuurhistorie) onderzochten de kelder.
Archeologen aan het werk in de kelder van het Huis van Bosch
De archeologen graven in de kelder een laagje grond af van ca. 45 cm. De grond wordt afgevoerd via een lopende band. Daarna wordt de grond naar een depot gebracht waar deze nog nader wordt onderzocht op eventuele bodemvondsten.
Er zijn twee heel oude delen van een lemen vloeren ontdekt in de kelder. Onder die vloer zit een laag aarde. De vloer is namelijk ooit opgehoogd. Ooit stond er op deze locatie één groot pand met de naam ‘Melanen’. In 1463 is dit huis opgedeeld in drie panden, waaronder het Huis van Bosch. Toen is ook de vloer van de kelder opgehoogd. Wellicht omdat deze was uitgesleten en/of om te zorgen dat de mensen droge voeten hielden. Voor het ophogen werd aarde en (slacht)afval gebruikt. Vandaar ook dat de archeologen er van alles in ontdekken wat ons meer vertelt over het leven in die tijd.
Bijzondere vondsten
Scherven van een vetvanger
Kanonskogel, botten en scherven
Op de foto zie je scherven uit de aarden laag waarmee de vloer ooit is opgehoogd. Dit zijn scherven van een handvat van een vetvanger uit ca. 1500. Een vetvanger is een rechthoekige, aardewerken schaal die onder het braadspit werd gezet om het vet dat uit het vlees kwam in op te vangen.
Op de andere foto zie je onder andere een kanonskogel uit ca. 1500. Hij is gemaakt van een harde kalksteen. Het bijzondere aan deze kogel is dat hij veel kleiner is dan andere kogels die zijn gevonden. Deze kogel is ongeveer 5 cm. Hoe de kanonskogel in deze kelder is terechtgekomen blijft gissen.
Eeuwenoude vloeren
Klein stukje lemen vloer uit de 14e eeuw
Bovenaanzicht van het kleine stukje vloer
Op deze foto zie je een klein driehoekig, zwart stukje van een lemen vloer uit de 14e eeuw. Het ligt op de restanten van een oude zijgevel. Hoe dat kan? Dit is de zijgevel van het pand ‘Melanen’. Toen in 1463 dit pand is opgedeeld in drie panden zijn er muren afgebroken, waaronder deze zijmuur.
Waterput uit de 19e eeuw en lemen vloer uit de 14e eeuw
Deze schacht van een waterput kwam ook tevoorschijn. Hij is gemaakt in de 19e eeuw. Het deksel van de waterput is van beton. Vanaf de waterput zie je over de vloer een loden pijp lopen. Deze kwam vroeger uit in de keuken op de begane grond. Daar was de pijp aangesloten op een pomp. In die tijd hadden meerdere huizen een eigen waterput. Vaak zat die op de binnenplaats, maar bij dit huis was dat niet mogelijk, vandaar dat de put in de kelder is geplaatst.
Als je goed kijkt zie je op de foto, boven het uiteinde van de loden pijp, ook nog een stuk van een lemen vloer uit de 16e eeuw. Het zwarte deel, onder de leemlaag (op de foto te zien onder het uiteinde van de loden pijp), is de grondlaag waarmee de vloer is opgehoogd.
Het onderzoek van de archeologen geeft ons nog meer inzicht in de geschiedenis van deze locatie. Het verhaal van het Huis van Bosch is door deze archeologen letterlijk tot en met de bodem uitgezocht.
