Landelijke razzia Roma en Sinti op 16 mei 1944
Op dinsdag 16 mei 1944 vond op bevel van de Duitse bezetter in het hele land een razzia (klopjacht) plaats tegen de Sinti- en Romagemeenschap. Net als Joden werden 'zigeuners' door de nazi's systematisch vervolgd en vermoord tijdens de Tweede Wereldoorlog.
In de verzamelkampen van Roma en Sinti werden 578 mensen opgepakt. Met tevoren geregelde treinen werden ze naar Kamp Westerbork gebracht. Daar bleek dat de Nederlandse politie de term ‘zigeuner’ wel erg ruim had geïnterpreteerd. Tweehonderd mensen bleken geen Roma of Sinti te zijn, maar woonwagenbewoners. Vijftig Roma of Sinti hadden een paspoort van een neutraal of geallieerd land. Deze mensen mochten Westerbork verlaten, soms na ingrijpen van de consulaire vertegenwoordigers van deze landen. Maar het merendeel waren Roma en Sinti.
's-Hertogenbosch
Ook in ’s-Hertogenbosch zijn mensen opgepakt. Vanaf het woonwagenkamp bij de ‘Sieb’ (in de buurt van het huidige politiebureau) werden de daar verblijvende Roma en Sinti naar het station gebracht. De trein stond klaar voor de reis naar Westerbork. Van de 51 opgepakte mensen hadden er 29 paspoorten uit Italië of Amerika. Zij mochten Westerbork weer verlaten. De andere kwamen in het strafgedeelte van het kamp.
Het woonwagenkamp aan de Vaaltweg, 10 juli 1939. Bekijk op Beeldbank Erfgoed 's-Hertogenbosch.
Transport
Vrijdag 19 mei 1944 gingen in totaal 245 Roma en Sinti vanuit Westerbork op transport. Op 21 mei kwam deze trein met 18 wagons aan in Auswitz-Birkenau. De Roma en Sinti gingen naar een speciaal ‘Zigeunerlager’. Dit was een deel van Birkenau waar in die periode ruim 22.000 Roma en Sinti uit heel Europa gevangen zaten. Eind juli 1944 begonnen de Duitsers met het ontruimen van het ‘Zigeunerlager’: de Roma en Sinti die nog konden werken gingen naar andere kampen. De achterblijvers werden vermoord in de nacht van 2 op 3 augustus 1944.
Van de 245 vanuit Nederland afgevoerde Roma en Sinti overleefden er 32 de oorlog. Van de 51 mensen die in ’s-Hertogenbosch werden opgepakt overleefden 13 de oorlog niet. Zij zijn vermoord in verschillende kampen in Europa.
